Komabe, nkhani yabwino ndiyakuti ambiri mwa mitundu iyi ya kulephera kukumbukira sizofunikira kwenikweni zizindikiro za dementia kapena matenda aubongo monga Alzheimer's. Nkhani yabwino kwambiri: pali njira zosinthira kukumbukira kwanu kwatsiku ndi tsiku. Njirazi zidzakhala zothandiza kwa anthu onse opitirira 50 ndi aang'ono, chifukwa palibe chabwino kuposa kuyika zizoloŵezi zabwino pasadakhale.
ukalamba ubongo
Anthu ambiri amazindikira kutha kwa kukumbukira koteroko kuyambira ali ndi zaka 50. Apa ndi pamene kusintha kwa mankhwala ndi kapangidwe kokhudzana ndi msinkhu kumayamba m'madera a ubongo omwe amagwirizanitsidwa ndi kukumbukira kukumbukira, monga hippocampus kapena lobes lakutsogolo, anatero Dr. Salinas.
“Chifukwa chakuti n’kovuta kwambiri kuti maselo a muubongo agwire ntchito, maukonde amene ali mbali yawo amakhalanso ovuta kugwira ntchito ngati palibe maselo ena okonzeka kugwira ntchito ngati zotsalira. Mwachitsanzo, taganizirani gulu lakwaya lalikulu. Ngati tenor imodzi itaya mawu, omvera sangazindikire kusiyana kwake. Koma mudzakhala m’mavuto ngati matendon ambiri ataya mavoti awo ndipo m’malo mwawo mulibe ophunzira,” akutero.
Kusintha kwaubongo kumeneku kungachedwetse liŵiro limene uthenga umasinthidwa, nthaŵi zina kumapangitsa kukhala kovuta kukumbukira mayina, mawu, kapena chidziŵitso chatsopano.
Komabe, si nthawi zonse ukalamba umene uli ndi vuto. Memory amatha kuvutika maganizo, nkhawa, kupsinjika maganizo, zotsatira za mankhwala, ndi kusowa tulo, choncho ndikofunika kulankhula ndi dokotala wanu kuti mudziwe ngati izi zingakhale zokhudzana ndi kukumbukira kwanu.
Kodi mungatani?
Ngakhale kuti simungathe kusintha zotsatira za ukalamba, pali njira zomwe mungawongolere kukumbukira kwanu tsiku ndi tsiku ndikuthandizira ubongo wanu kupeza ndi kusunga zambiri. Nazi njira zina zomwe zingathandize.
Khalani okonzeka. Ngati mumataya zinthu pafupipafupi, zisungeni pamalo enaake. Mwachitsanzo, ikani zinthu zanu zonse zatsiku ndi tsiku monga magalasi, makiyi, ndi chikwama chandalama m’chidebe chimodzi ndikuchiika pamalo ooneka nthawi zonse. "Kukhala ndi zinthu izi pamalo amodzi kumapangitsa kuti zikhale zosavuta kuti ubongo wanu uphunzire ndondomeko ndikupanga chizolowezi chomwe chimakhala chachiwiri kwa inu," akutero Dr. Salinas.
Pitirizani kuphunzira. Pangani zochitika zanu zomwe muyenera kuphunzira nthawi zonse ndikukumbukira zatsopano. Phunzirani ku koleji yakwanuko, phunzirani kuimba zida, phunzirani kalasi yaukadaulo, kusewera chess, kapena kujowina kalabu yamabuku. Dzitsutseni nokha.
Khazikitsani zikumbutso. Lembani zolemba ndikuzisiya pomwe mukuziwona. Mwachitsanzo, lembani pagalasi lakuchipinda kwanu lakukumbutsani kuti mupite kumsonkhano kapena kumwa mankhwala anu. Mutha kugwiritsanso ntchito alamu pafoni yanu yam'manja kapena funsani mnzanu kuti akuimbireni. Njira ina ndikudzitumizira zikumbutso za imelo.
Gwirani ntchito. Ngati mukuvutika kukumbukira ndondomeko yonse yofunikira kuti mumalize ntchitoyo, iduleni m'magawo ang'onoang'ono ndikuchita imodzi imodzi. Mwachitsanzo, kumbukirani manambala atatu oyambirira a nambala ya foni, kenako atatu, kenako anayi. Dr. Salinas anati: “N’kosavuta kuti ubongo usamamvetsere zinthu zofulumira komanso zing’onozing’ono kusiyana ndi kungodziwa zambiri, makamaka ngati zinthuzo sizikutsatiridwa mwadongosolo.
Pangani mayanjano. Tengani zithunzi m'maganizo za zomwe mukufuna kukumbukira ndikuphatikiza, kukokomeza, kapena kupotoza kuti ziwonekere ndikukumbukiridwa. Mwachitsanzo, ngati muyimitsa galimoto yanu pamalo 3B, lingalirani zimphona zazikulu zitatu zikulondera galimoto yanu. Ngati mubwera ndi chithunzi chachilendo kapena chamalingaliro, mumatha kukumbukira.
Bwerezani, bwerezani, bwerezani. Kubwerezabwereza kumawonjezera mwayi woti mudzalemba zambiri ndikutha kuzipezanso pambuyo pake. Bwerezani mokweza zomwe mwamva, kuwerenga kapena kuganiza. Mukakumana ndi munthu kwa nthawi yoyamba, bwerezani dzina lake kawiri. Mwachitsanzo, nenani kuti: “Maliko…. Ndasangalala kukudziwani, Mark! Wina akakupatsani mayendedwe, bwerezani pang'onopang'ono. Pambuyo pa kukambitsirana kofunikira, monga ngati ndi dokotala, bwerezani mofuula mobwerezabwereza zimene zinanenedwa panthaŵi ya kupangana pobwerera kunyumba.
Kuimira. Kubwereza zomwe zikuchitika m'maganizo mwanu kungakuthandizeni kukumbukira momwe mungachitire. Mwachitsanzo, mukafuna kugula nthochi pobwerera kunyumba, bwereraninso m'maganizo mwanu mwatsatanetsatane. Yerekezerani kuti mwalowa m’sitolo, kupita kugawo la zipatso, kusankha nthochi, ndiyeno kulipirirani, ndipo mwamaganizo mubwereza ndondomeko imeneyi mobwerezabwereza. Zingawoneke zosasangalatsa poyamba, koma njira iyi yasonyezedwa kuti ikuthandizira kuwongolera kukumbukira - kuthekera kukumbukira kukwaniritsa zomwe adakonza - ngakhale pakati pa anthu omwe ali ndi vuto lochepa lachidziwitso.
Khalani olumikizana. Kafukufuku wasonyeza kuti kuyanjana nthawi zonse kumapereka chilimbikitso chamaganizo. Kulankhula, kumvetsera, ndi kukumbukira mfundo zonse zingathandize kukumbukira kukumbukira. Kafukufuku wina wasonyeza kuti kuyankhula kwa mphindi khumi zokha kungakhale kothandiza. "Kawirikawiri, anthu omwe ali ophatikizana kwambiri ndi anthu amakhalanso ndi ubongo wogwira ntchito bwino komanso chiopsezo chochepa cha matenda a ubongo okhudzana ndi ukalamba monga sitiroko kapena dementia," anatero Dr. Salinas.